Na zijn opiniestuk tegen het Franse identiteitsdebat in Le Monde en de felle reacties daarop, ook uit Vlaanderen (1), publiceert Verafstoodt vandaag in de Vlaamse De Standaard het essay "Europa zal postnationaal zijn of niet zijn", waarin hij omstandig het identiteitsdenken aanvalt.
N*A*O* vindt het echter een eenzijdig en weinig doordacht stuk. Verafstoodts verzet tegen het identiteitsdebat getuigt van “hoogmoedige burgerlijkheid” (Claudio Magris).
Eerst en vooral is zijn dreigement dat identiteitsdenken en nationalisme tot de gaskamers leiden erg gratuit en van hetzelfde niveau als Sarah Palins beschuldiging van Obama "deathpanels" te willen installeren. (Men kan evengoed Verafstoodts visie demoniseren als extreem en inhumaan liberalisme.)
Oorlogen zijn altijd het gevolg van imperialisme, niet van nationalisme. (Verafstoodts concept van de ‘Verenigde Staten van Europa’ is trouwens zo’n gevaarlijke imperiale gedachte, tenminste zolang zij niet de spontane uitdrukking is van een Europese natie.)
Europa zal juist niet zijn, zolang er geen Europese identiteit tot stand komt. Deze identiteitsconstructie zal niet eenvoudig zijn, omdat Europa niet homogeen is en al vele nationale identiteiten heeft.
Het liberale politieke denken maakt de fout om enkel te steunen op de erkenning van het individu, hetgeen helemaal niet volstaat. Liberalen als Verhofstadt maken het zich te gemakkelijk door te zwijgen over de plaats en de betekenis van groepen.
In plaats van identiteit te minachten, zouden ze beter een onderscheid maken tussen 'toegeschreven' en 'verworven' identiteit. Verafstoodt benadrukt het belang van de Franse Revolutie, waarvan hij de grond onvoldoende analyseert. De Franse Revolutie was enkel mogelijk dankzij de vervanging van een veelheid van 'toegeschreven' gemeenschapsidentiteiten door een democratisch te verwerven Frans republikeinse identiteit.
(En Verafstoodts eigen voorbeeld van de Franse Revolutie ontaardde in imperialistische oorlogen.)
Om een post-nationale Europese identiteit te verwerven, zullen de burgers meer gemotiveerd moeten zijn. Daarom kan men best uitgaan van de nationale identiteiten, die dus zeker niet genegeerd mogen worden.
Europeaan zijn zal men ook moeten OEFENEN : rituelen, waar Verhofstadt zo cynisch over doet, spelen daarbij een grote rol.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten