door Bart Maddens
Er was iets heel vreemds aan de hand met de ‘shame’-betoging van 23 januari. De manifestatie heette ‘politiek neutraal’ te zijn. En de organisatoren kwamen kwamen daar verdacht gemakkelijk mee weg in de media. Nochtans volstond één blik op de website van de organisatie om te zien vanuit welke wind de hoek waaide: de tricolore stroop droop zowat van het scherm.
De website bulkte van de unitaristische symboliek. Onder het centrale motto ‘No government, great country’ prijkte een oproep in de drie landstalen gericht aan de ‘dierbare Belgen’ om mee op te stappen voor ‘ons dierbaar land’ ‘in het hart van onze prachtige hoofdstad Brussel’. De oproep werd, hoe kan het anders, besloten met de supreme hartenkreet ‘eendracht maakt macht’. Tegenwoordig houdt zelfs de koning zich ver van dit soort gezwollen patriottische retoriek.
Natuurlijk staat het iedereen vrij om zijn of haar liefde voor België uit te schreeuwen en daarvoor op straat te komen. Problematischer is dat de organisatoren niet echt uitblinken in democratisch fatsoen. Want in de drietalige oproep lezen we ook het volgende: ‘Moedeloos moesten wij aan de zijlijn toekijken hoe het politieke circus verschillende partijvoorzitters opvoert en weer terugtrekt, hoe koninklijke besluiten argeloos in de wind worden geslagen’. De normale democratische besluitvorming wordt dus afgedaan als een ‘circus’. De regeringsvorming is blijkbaar iets wat moet worden gedicteerd door een niet democratisch verkozen staatshoofd. De Facebook-generatie is in de negentiende eeuw blijven steken. Want over de kiezers en de verkiezingsuitslag wordt in de tekst met geen woord gerept. Ongetwijfeld zint het de organisatoren niet dat de Vlamingen nogal massaal hebben gestemd voor partijen die België allesbehalve een ‘great country’ vinden en het dan ook grondig willen hervormen of zelfs afschaffen.
Totalitair geurtje
Er zit wel degelijk een ranzig antidemocratisch kantje aan het nieuwe belgicisme. Dat bleek de vrijdag vóór de betoging ook al op het tricolore feest van de zelfverklaarde ‘cultuurdragers’ in de KVS. De Belgischgezinde artiesten pikken het niet dat de fameuze Belgavox-concerten werden bekritiseerd vanuit Vlaams-nationale hoek. ‘Belgavox is een vzw die wil helpen bij het versterken van de Belgische identiteit’, leren we uit de website van de organisatie. De concerten die in de onmiddellijke aanloop naar de verkiezingen van 2009 en 2010 werden georganiseerd, waren dan ook uitgesproken politieke manifestaties, gericht tégen de N-VA en tegen het Vlaams Belang. Niemand betwist de Belgischgezinden het recht om manifestaties te organiseren, ook tijdens de verkiezingscampagne. Het probleem was echter dat die manifestaties werden gesteund door een aantal overheidsinstellingen (VRT, RTBf, Brussels Gewest, Stad Brussel, Belgacom en de NMBS). Dat is nu echt een praktijk met een onmiskenbaar totalitair geurtje. In de nadagen van het franquistische regime in Spanje werden er ook met de regelmaat van een klok soortgelijke steunmanifestaties georganiseerd: via de staatsmedia werden de aanhangers van het regime opgetrommeld en met het openbaar vervoer werden ze massaal naar de hoofdstad getransporteerd.
Zendtijd
De overheidssteun voor de Belgavox-manifestaties was des te problematischer omdat de politici zelf aan draconische uitgavenbeperkingen zijn onderworpen tijdens de verkiezingscampagne. Met de ene hand legt de overheid de partijen aan banden, maar met de andere hand sponsort ze wel een manifestatie gericht tegen één welbepaalde politieke stroming. Partijen mogen geen zendtijd kopen op de commerciële omroep of de VRT. Maar de VRT mag vlak voor de verkiezingen wel anti-Vlaamsgezinde spotjes uitzenden. Gelukkig heeft de VRT snel ingezien dat hier in de fout werd gegaan. Bij de tweede editie, in 2010, weigerde de openbare omroep om de belgicistische Belgavox-spotjes uit te zenden en werd elke medewerking aan de manifestatie stopgezet.
En precies dat is de casus belli, de oorzaak van de oorlog, voor de tricolore ‘cultuurdragers’. Het minste wat je kunt zeggen is dat er hier sprake is van een verregaande democratische normvervaging. Niet dat de belgicisten tegen de democratie zijn, maar hun normale democratische reflexen lijken afgestompt door de hartstochtelijke liefde voor België. Eerst België, dan de democratie. Nationalisme kan inderdaad zeer gevaarlijk zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten